Λέγοντας χρόνια φλεβική ανεπάρκεια, αναφερόμαστε στην αλληλουχία των αλλοιώσεων που μπορεί να συμβούν σε πόδι όταν οι φλέβες του δεν λειτουργούν επαρκώς.

Οι φλέβες των κάτω μελών λειτουργούν ως αγωγοί που μεταφέρουν αίμα από τα πόδια προς την καρδιά. Αυτό επιτυγχάνεται με μια σειρά βαλβίδων που υπάρχουν στο εσωτερικό τους τοίχωμα, οι οποίες, ως φράγματα, ανοίγουν για να επιτρέψουν τη ροή του αίματος προς την καρδιά, και κλείνουν για να εμποδίσουν τη ροή του αίματος προς την αντίθετη κατεύθυνση. Απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτελέσουν οι φλέβες σωστά το έργο τους είναι η φυσιολογική λειτουργία της μυϊκής φλεβικής αντλίας της γαστροκνημίας, η οποία είναι ο μηχανισμός ώθησης του αίματος από τα πόδια προς την καρδιά κατά τη βάδιση υπερνικώντας τη βαρύτητα.

Σε ορισμένες καταστάσεις, αυτές οι βαλβίδες δεν κλείνουν επαρκώς (βαλβιδική ανεπάρκεια) αφήνοντας ένα κενό μεταξύ τους και έτσι δεν μπορούν να εμποδίσουν την παλινδρόμηση του αίματος προς τα πίσω. Με τον τρόπο αυτό, το αίμα παλινδρομεί και λιμνάζει στις φλέβες στο κατώτερο τμήμα του μέλους και στους ιστούς του μέλους. Αυτό συμβαίνει:

Όταν υπάρχει ανεπάρκεια των βαλβίδων των φλεβών που βρίσκονται αμέσως κάτω από το δέρμα οπότε μπορεί βαθμιαίως να αναπτυχθούν δερματικές αλλοιώσεις με ή χωρίς κιρσούς φλεβών.

Όταν υπάρχει βαλβιδική ανεπάρκεια των εν τω βάθει φλεβών, μπορεί να εμφανιστεί οίδημα στο πόδι και βαθμιαίως δερματικές αλλοιώσεις. Στην περίπτωση κατά την οποία η βλάβη των βαλβίδων των εν τω βάθει φλεβών οφείλεται σε φλεβική θρόμβωση, η κατάσταση ονομάζεται μεταθρομβωτικό σύνδρομο.

Όταν υπάρχουν παράγοντες που διαταράσσουν τη φυσιολογική λειτουργία της αντλίας της γαστροκνημίας (όπως π.χ. αδυναμία βάδισης), μπορεί επίσης να ενεργοποιηθεί η αλληλουχία των δερματικών αλλοιώσεων της χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας, χωρίς να είναι απαραίτητο να υπάρχει και πρόβλημα στις ίδιες τις φλέβες ή τις βαλβίδες τους.

Όταν οι φλέβες ενός κάτω μέλους δεν λειτουργούν σωστά και η ροή του αίματος μέσα τους έχει διπλή κατεύθυνση, το αίμα αρχίζει να λιμνάζει στους ιστούς του μέλους. Αυτή η φλεβική στάση μπορεί να έχει επιπτώσεις. Προκαλείται λιπονέκρωση και ίνωση του δέρματος και των υποδόριων ιστών της κνήμης. Το δέρμα αποκτά κοκκινωπό ή σκούρο καφέ χρώμα σαν σκουριά (υπέρχρωση), λόγω εναπόθεσης αιμοσφαιρίνης από κατεστραμμένα ερυθρά αιμοσφαίρια. Επίσης, το δέρμα μπορεί να ατροφήσει κατά τόπους, αποκτώντας λευκό χρώμα. Αν αυτή η κατάσταση δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, συχνά εμφανίζονται άτονα έλκη.

Η θεραπεία της χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας έχει γενικώς στόχο την πρόληψη της δημιουργίας οιδήματος του μέλους. Αυτό επιτυγχάνεται αν ο ασθενής χρησιμοποιεί καθημερινά χειρουργικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης, οι οποίες βέβαια είναι πιο σφικτές από τις συνηθισμένες κάλτσες. Οι κάλτσες που εφαρμόζουν καλά αποτρέπουν σε ικανοποιητικό βαθμό το οίδημα του μέλους και κατά συνέπεια τις δυσάρεστες επιπτώσεις που έχει η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια.

Αν η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια οφείλεται σε κιρσούς φλεβών ή σε ανεπάρκεια φλεβών, τότε η κατάλληλη χειρουργική αντιμετώπιση θα βοηθήσει σημαντικά.